Mnogi od nas su maštali o tome da u svom domu imaju vrata koja vode u skriveni svet. Ali možete li zamisliti da se zakopan grad stvarno nalazi baš iza zidova vaše kuće? Upravo to se dogodilo 1963. godine jednom čoveku u Turskoj kada mu se obrušio zid u podrumu. Otvorio se jedan potpuno novi svet, kilometrima širok i dubok – Derinkuyu.
Masivni drevni podzemni grad nekada je udomljavao 20.000 duša.
Pružajući utočište za 20.000 ljudi, Derinkuyu predstavlja jedan od najvećih poznatih podzemnih gradova na svetu. Smešten u turskoj oblasti Kapadokija, to je jedan od preko 200 podzemnih gradova koji su uklesani u vulkanskim stenama. Zapravo, Derinkuyu je povezan sa nekim od ovih podzemnih naselja tunelima koji su kilometrima dugački. Ono što je čini impresivnom je dubina grada od preko 76 m, kao i organizacija potrebna da udovolji svim vrstama zahteva za život pod zemljom.
Davnašnje vulkanske erupcije omogućile su postojanje Derinkuya. Hiljadama godina unazad, slagali su se slojevi vulkanskih erupcija koje su se stvrdnjavale u postojanu stenu koja se relativno lako kleše. Dugo nakon erupcija, stanovnici Kapadokije shvatili su da svoje stambene prostorije mogu uklesati u stenu.
Stena vuklanskog porekla se relativno lako kleše i postojana je, ne urušava se.
Smatra se da su podzemni grad Derinkuyu pokrenuli Frigijci, indoevropski narod, između 8. i 7. veku pre nove ere. Nakon što je stanovništvo u rimsko doba postalo hrišćansko, počeli su da uključuju kapele u svoje podzemne naseobine. Smatra se da je hrišćansko stanovništvo podzemni grad koristilo da izbegne progon Rimljana.
Tokom vizantijskog perioda, podzemni grad je procvetao. Potom, za vreme arapsko-vizantijskih ratova od 780. do 1180. godine Derinkuiu je korišćen kao utočište muslimanskih Arapa. U tom periodu su dodavani tuneli koji povezuju različite podzemne gradove.
Alternativna teorija postavlja stvaranje podzemnog grada mnogo ranije, sa drevnim Anatolskim Hetitima. Ova građevina je bila postavljena oko 15. veka pre nove ere, a područje je korišćeno za beg od neprijateljski nastrojenih naroda.
Iako su malo klaustrofobične, ove drevne kulture pokušale su da život podzemnim životom učine što sigurnijim i udobnijim.
Iako nije idealan za klaustrofobične, Derinkuyu je imao mnoge osobine nadzemnog grada.
Ljudi koji su gradili Derinkuyu opremili su ulaze okruglim kamenim vratima težim oko 450 kg kako bi se osigurali da osvajači ne mogu da uđu u podzemni grad. Čak i kada bi neprijatelji napali utvrđene, uski hodnici su ih onemogućavali da brzo napreduju, tako da bi napad brzo bio zaustavljen.
Može se činiti da bi duži boravak pod zemljom tolikog broja ljudi potrošio sav raspoloživ kiseonik, ali graditelji su se, po tom pitanju, na vreme pripremili. Bilo je više od 50 ventilacionih šahtova za dovod svežeg vazduha, sa vazdušnim kanalima koji su sve distribuirali. A šta je sa svim otpadom? To je bilo skladišteno u neku vrstu kontejnera, a zatim transportovano iznad zemlje kad god je bilo moguće.
Pored kapela za bogosluženje, Derinkuyu je imao mnoge osobine nadzemnih gradova. Bilo je područja za stoku i brojnih bunara za snabdevanje pijaćom vodom. Komunalne sobe, kuhinje, kupatila, škole, staje za životinje, vinski podrumi i prese za ulje pronađene su ispod površine Zemlje.
Danas je, otvoreno za javnost 8 od 18 nivoa.
Otvoren za javnost od 1965. godine, podzemni grad Derinkuyu, zajedno sa obližnjim Kajmalkijem, poznata je turistička atrakcija u regionu. Iako je vidljivo samo 8 od 18 nivoa, to je neverovatna prilika da se vidi čovekova sposobnost da se prilagodi svim okolnostima. Vođene ture, poput ove doline Ihlara i Derinkuyu, danas nam omogućavaju da doživimo podzemni grad.
