Komanda ratnog vazduhoplovstva i arhitektura Dragiše Brašovana

PhotoCredit:beforeafter.rs

Rekonstrukcija zgrade Komande ratnog vazduhoplovstva u Glavnoj ulici u Zemunu, trebalo bi da počne sledeće godine. Projektna dokumentacija za sanaciju zapuštenog i oštećenog zdanja koje je bombardovano za vreme NATO agresije biće završena do kraja ove, a radovi će početi na proleće 2021. godine.

Letos je pokrenuta inicijativa za obnovu objekta koji je sagrađen 1935. godine, arhitekte Dragiše Brašovana.

Koncipirana je u stilu jugoslovenske moderne između dva svetska rata, sa izrazitom arhitektonsko-urbanističkom i kulturno-istorijskom vrednošću. Građena je sa osnovom u obliku četvorougla, sa unutrašnjim dvorištem i predbaštom. Zgrada ima četiri sprata, a kula sedam.

Projektna dokumentacija radi se u dve faze. U prvoj fazi, biće izrađen Elaborat procene stanja konstrukcije i projekta sanacije zgrade Komande vazduhoplovstva, dok će Projekat rekonstrukcije, restauracije i konzervacije ovog spomenika kulture, biti u okviru druge faze.

Dragiša Brašovan, jedan od rodonačelnika srpske moderne arhitekture, rođen je 25.5.1887. u Vršcu, u veoma uglednoj i bogatoj porodici, koja je iznedrila istaknute lekare, umetnike, sveštenike, advokate i učitelje. U Vršcu je završio osnovnu školu i Realnu gimnaziju, da bi 1906. upisao Arhitektonski fakultet Tehničkog univerziteta u Budimpešti. Fakultet završava 1912. sa izuzetnim uspehom. Nakon studija, sve do kraja Prvog svetskog rata radio je u Budimpešti u čuvenom arhitektonskom ateljeu „Teri i Poganj“, gde se istakao u projektovanju i uređenju pozorišnih zgrada. Posle rata se vraća u otadžbinu i zapošljava se u Velikom Bečkereku (današnji Zrenjanin) kao gradski i županijski arhitekta. Iza sebe je ostavio zgrade Srpske banke, Sokolskog doma, zatim Vilu na Begeju, adaptirao j zgradu zrenjanisnkog pozorišta, a u obližnjem mestu Orlovat projektovao je crkvu.

Početkom dvadesetih godina prošlog veka prelazi u Beograd, gde sa Milanom Sekulićem osniva firmu „Arhitekt“ i doživljava punu afirmaciju. Njegov stvaralački uspon  nalazi se na vrhuncu nakon 1930. kada počinje da projektuje i gradi čitavu seriju velikih objekata  u koje unosi stil moderne arhitekture. Tako po njegovim projektima nastaju: zgrada Muzeja Nikole Tesle u Beogradu 1932. (iznad), zgrada Radničke komore u Novom Sadu 1933, zgrada Državne štamparije u Beogradu 1934. Pet godina kasnije podigao je zgradu Dunavske banovine u Novom Sadu, danas Izvršno veće Vojvodine (ispod), koja je 1999. bila meta NATO bombardovanja, iako je pod  zaštitom UNESCO-a. Te iste 1939. projektovao je i zgradu Komande vojnog vazduhoplovstva, koja nažalost nije odolela bombardovanju. Tridesetih godina XX veka projektovao je i nekoliko stambenih blokova u Beogradu. U rodnom Vršcu podigao je spomenik Jovanu Steriji Popoviću 1934.

Za svoj rad dobio je brojna domaća i međunarodna priznanja. Projektovao je izložbene paviljone naše zemlje za međunarodne sajmove i izložbe u Barseloni 1929. i Milanu i Solunu 1932. Kao član umetničke grupe „Oblik“ dobija nagrade na izložbama u Beogradu, Londonu i Bukureštu.
Dragiša Brašovan je umro 6. oktobra 1965. u Beogradu. Sahranjen je na Pravoslavnom groblju u Vršcu.

Prethodni članakIzložba fotografija-dizajn enterijera i arhitektonskih sklopova
Sledeći članakKorona virus- uzrok otkazivanja sajmova ali i inspiracija arhitektama

Ostavite komentar

Molimo vas unesite komentar
Please enter your name here