Muzej nauke i tehnike i Galerija nauke i tehnike SANU (Đure Jakšića 2), od 05. do 07. oktobra predstavljaju izložbu Tragajući za inspiracijom u narodnom graditeljstvu – iz zbirki Muzeja nauke i tehnike, muzejskog savetnika dr Snežane Toševe, posvećena narodnom graditeljstvu u Srbiji.
Ove godine Muzej nauke i tehnike obeležava tri decenije postojanja pa je to bio povod da se svi podsetimo na značajne ličnosti koje su obeležile njegovo osnivanje i da se prikaže deo bogatog fonda koji se u njemu čuva.
Ideje o osnivanju Muzeja i Galerije nauke i tehnike pojavile su se gotovo istovremeno, osamdesetih godina dvadesetog veka. Akademik Aleksandar Despić je svojim iskustvom, autoritetom i upornošću uspeo da ostvari svoj davnašnji san o osnivanju muzeja koji će se baviti istraživanjem, čuvanjem i promocijom tehničke baštine.
Muzej nauke i tehnike je osnovan 6. oktobra 1989. godine, dok je početak stvaranja Galerije bilo otvaranje čitaonice i naučnog dućana 1996. godine, koji su radili u okviru Muzeja nauke i tehnike. Želja Aleksandra Despića o samostalnom radu ove dve ustanove uspešno se ostvaruje i posle njegovog odlaska – Muzej i Galerija žive i svojim raznovrsnim programima opravdavaju ideje i želje svog osnivača.
Pored dela koji se odnosi na istoriju Muzeja i Galerije nauke i tehnike, izložba je posvećena arhitektima koji su na različite načine bili inspirisani narodnim graditeljstvom, a čiji se radovi čuvaju u Muzeju.
Izložena dela akademika Branislava Kojića, akademika Aleksandra Deroka, Božidara Petrovića i Zorana B. Petrovića svedoče o tome koliko je njihova inspiracija bila duboko utemeljena u tradicionalnu arhitekturu.
Istraživanjem na terenu, objavljivanjem knjiga i studija, izradom crteža, fotografisanjem, i konačno projektovanjem koje je inspirisano tradicijom, oni su na najbolji način uspeli da sačuvaju sećanje na narodno graditeljstvo. U svojim bogatim i raznolikim stvaralačkim opusima, uspeli su da graditeljsko nasleđe zaštite i otmu od zaborava.
Građa koja se čuva u zbirkama Muzeja nauke i tehnike često je jedino preostalo svedočanstvo o objektima tradicionalnog graditeljstva koji više ne postoje ili ubrzano nestaju. Ovom prilikom izložene su fotografije, projekti, crteži, beleške sa terena, skice, knjige, makete kao i video rad nastao na osnovu ove građe.
Cilj izložbe je da ukaže na ovu značajnu temu srpske arhitekture, kao i da, obeležavajući trideset godina postojanja Muzeja, prikaže deo njegovog bogatog fonda.
Osim prikaza pojedinačnih opusa ovih autora, ukazaće se i na povezanost i saradnju na plemenitom zadatku istraživanja i očuvanja narodnog graditeljstva.
Ljubav prema tradiciji doprinela je njihovom međusobnom prepoznavanju i razumevanju, dugogodišnjem istrajavanju i neiscrpnoj energiji u prikazivanju i tumačenju lepote i vrednosti graditeljskog nasleđa.
Zahvaljujući njihovim talentima, u kojima su na najbolji način bili sjedinjeni naučnik i umetnik, uspeli su da sagledaju suštinu vrednosti graditeljskog nasleđa, da ga zaštite i popularizuju.
Danas, kada mnogi spomenici narodne arhitekture više ne postoje, crteži, fotografije i tekstovi ovih autora, kao jedni od prvih celovitih prikaza i analiza narodnog neimarstva, ostaju polazište za dalja istraživanja.
Nastala na razmeđi nauke i umetnosti, dela arhitekata Aleksandra Deroka, Branislava Kojića, Zorana B. Petrovića i Božidara Petrovića posvećena afirmaciji i vrednovanju lepote narodnog graditeljstva prepoznala su i zaštitila najosobeniji deo naše kulturne baštine.
Organizatori se nadaju da će njihovi crteži, skice, fotografije, beleške sa terena, knjige, udžbenici, projekti i makete sačuvani u Muzeju nauke i tehnike i ovom prilikom izloženi, biti inspiracija novim generacijama za dalja istraživanja naše bogate i dragocene graditeljske tradicije.
