Povodom obeležavanja 125 godina od rođenja Save Šumanovića (1896−1942), jednog od najznačajnijih slikara srpske umetnosti 20. veka, Biblioteka Matice srpske priredila je elektronsku izložbu građe iz svojih zbirki.
Postavka, koju čini izbor iz artefakata koji se čuvaju u ovoj kući, kao i reprodukcije brojnih Šumanovićevih dela i primerci literature o njemu, može se pogledati do 28. januara u javnom katalogu Biblioteke i na njenom sajtu.
Autorka izložbe je Silvija Čamber, a urednik Selimir Radulović.
Šumanović je rođen 22. januara 1896. godine u Vinkovcima, gde se njegov otac, kao šumarski inženjer, tada poslom nalazio. Roditelji Savini, međutim, bili su izdanci uglednih šidskih građanskih kuća. Gimnaziju je završio u Zemunu, da bi potom školovanje nastavio u Zagrebu u Školi za umjetnost i obrt. Po okonačnju te škole, godine 1918. u Ulrihovom salonu, u Zagrebu, biće priređena njegova prva samostalna izložba.
Ubrzo potom zaputio se u Pariz, podrškom porodice. Tokom boravka u “gradu svetlosti” pohađa kurs Andrea Lota, što većina poznavalaca Šumanovićevog dela smatra presudnim periodom njegovog formiranja. Negde tokom leta 1921. godine Šumanović se vraća u Zagreb, gde nanovo priređuje izložbu, sada u Umetničkom paviljonu. U tom gradu boravio je tokom naredne četiri godine.
Jedna velika uspešna prodaja slika, advokatu Doriću, 1925. godine, omogućiće mu ponovni odlazak u Pariz. I tamo, i pored početnih mučnih okolnosti, deo likovnih kritičara ga konačno prihvata blagonaklono. Izlaže, godine 1926. na Jesenjem salonu u tom gradu. U tom periodu u Parizu nastaje njegovo znamenito delo “Doručak na travi” kao i, po mnogima, najznačajniji njegov rad “Pijani brod”.
Pritisak opštih okolnosti, zamor, razočarenja, iscrpljujući rad, dovode ga do odluke da se zaputi u zavičaj, u Šid, na odmor i oporavak. U tom periodu, pocev od 1928. nastaju postupno njegovi radovi s motivima rodnog Srema, odnosno Šida i okoline, karakterističnog blagog, svetlog, tonaliteta. Posle uspešne izložbe u Beogradu, septembra 1928. god. kada je rasprodao znatan deo dela nastalih u Parizu, ponovo se će se zaputiti u “grad svetlosti”. Bio je to njegov poslednji boravak, od nepunih godinu dana, u gradu koji ga je znatnom delom oblikovao. Tada nastaju: “Crveni ćilim”, “Luksemburški park u Parizu”, “Ležeći ženski akt”.
U Šid se vraća konačno 1930. godine, vidno slomljen. Usledio je oporavak, manje ili više uspešan, na beogradskoj klinici Dr Stankovića. Od tada, on sve vreme provodi u zavičajnom Šidu, posvećen slikanju. I trajno, osim aktova, njegovi su motivi Šid i Srem.Veliku izložbu imaće u Beogradu i 1939. godine, kada je bilo izloženo više od 400 njegovih radova.
Veliki srpski slikar, tragično je stradao u pozno leto 1942, u Sremskoj Mitrovici, zajedno s velikom grupom Srba iz Šida koje su ustaše pobile, posle hapšenja i torture. Imao je 46 godina. Danas, najveći deo njegovih dela, oko 400, čuva se u Galeriji “Sava Šumanović” u njegovom Šidu, a značajnim radovima mogu se pohvaliti i beogradski Narodni muzej, kao i Zbirka Pavla Beljanskog u Novom Sadu. U Galeriji Matice srpske u Novom Sadu se čuva 50 njegovih radova, a i Galerija “Sava Šumanović” u njegovom Šidu, poseduje bogatu kolekciju.
